Op 24 januari zijn bestuursleden Inti Suarez, Petra Snelders en Wanda Pelt op uitnodiging van GroenLinks Euro-parlementarier Judith Sargentini afgereisd naar Brussel. Judith is in de Commissie Burgerlijke Vrijheden de coördinator voor De Groenen. Zij heeft onder andere het Europese migratie en asiel in haar portefeuille. Samen met nog zo’n 35 andere vertegenwoordigers van organisaties op het gebied van migratie in Nederland, zoals Vluchtelingenwerk, Amnesty International, Stichting Landelijke Ongedocumenteerden Steunpunt, Nidos, Stichting Buitenlandse Partners, Internationale Organisatie voor Migratie en deskundigen hebben we een hele dag intensief over deze onderwerpen en de gevolgen voor Nederland gediscussieerd.
Judith legde uit hoe het in Brussel werkt, hoe Europese wetten (richtlijnen) tot stand komen en wat er op het ogenblik speelt op het gebied van asiel en migratie. Van haar kant wilde ze graag horen van de aanwezigen hoe de ervaringen met (de uitvoering van) het beleid in Nederland zijn. De gespreksonderwerpen waren: Welke problemen die het gevolg zijn van Europese regelgeving komen de mensen uit het veld tegen? Hoe staat het met de herziening van het Europese asielbeleid en welke knelpunten verwachten we? En wat missen we in het migratie debat in Europa en Nederland? Achtereenvolgens passeerden de asielmigratie, gezinsmigratie en arbeidsmigratie de revue.
Wat asielmigratie betreft is er momenteel zorg over de implementatie door Nederland van de Terugkeerrichtlijn. Vanuit Brussel komen er nog een Procedurerichtlijn en Kwalificatierichtlijn. Volgens Judith is men het in het Europese Parlement op veel punten wat asielbeleid betreft eens. Grote prioriteit heeft een solidariteitsclausule in het Verdrag van Dublin, waarmee een betere verdeling van Europa binnenkomende asielzoekers over de verschillende EU-landen wordt beoogd. Het Verdrag van Dublin bepaalt, dat het eerste Europese land dat door een asielzoeker wordt aangedaan de asielaanvragen in behandeling moet nemen. De druk op de zuidelijke lidstaten, met name Griekenland, is hierdoor enorm. Maar hier valt vanuit de Raad van Ministers momenteel niet veel te verwachten, onder de rechtse wind houdt iedereen zoveel mogelijk asielzoekers af.
Op het gebied van gezinsmigratie gaat Nederland momenteel het verst in de beperking hiervan. Nederland is ook het enige land wat onderscheid maakt tussen gezinsvorming en gezinshereniging en is hierop kortgeleden teruggefloten. Er mag geen onderscheid in inkomenseisen worden gemaakt voor gezinsvormers en gezinsherenigers. Veel van de plannen van het kabinet vragen herziening van Europese richtlijnen. De wens van de Stichting Buitenlandse Partner om de Richtlijn Gezinshereniging ook te laten gelden voor de eigen burgers zal voorlopig niet in vervulling gaan. Volgens Judith is met het huidige rechtse klimaat, niet alleen in Nederland, maar ook in veel andere Europese landen het zoveel mogelijk behouden wat we hebben in Europees verband het hoogst haalbare. Nederlanders blijven daarmee op het gebied van gezinsvorming derderangs burgers in eigen land (na EU-burgers en langdurig ingezeten mensen van buiten de EU).
Wat arbeidsmigratie betreft ging het vooral over (de plannen voor) circulaire migratie. Volgens Judith wordt ook in Brussel de vergrijzing op grote schaal ontkend en daarmee de noodzaak tot het versoepelen van arbeidsmigratie. In Europees verband zijn er voorstellen voor een Richtlijn Seizoensarbeid en een Richtlijn Intracompany Transfer. Over circulaire migratie zijn de meningen nog erg verdeeld. Volgens sommigen zou het “triple benefit” betekenen, namelijk voor het land van herkomst, voor het ontvangende land én voor de circulaire migrant zelf. Volgens anderen krijgen circulaire migranten een tweederangs status en is het gevaar van uitbuiting groot. Kleurrijk Platform heeft hier kortgeleden een kritisch artikel over gepubliceerd in het GroenLinks Magazine.
Algemene klacht van de betrokkenen in Nederland is dat Nederlandse autoriteiten (gemeenten, IND) zich bij de uitvoering van beleid niet houdt aan allerlei Europese regels, hetzij uit onwetendheid hierover, hetzij met opzet. Ook bij hulpverleners en advocaten zijn de Europese regels vaak niet bekend. Tussen rechten hebben en die ook krijgen zit daarmee een groot gat. Het gevolg is dat er vaak langdurige rechtsprocedures nodig zijn. Gediscussieerd werd hoe de organisaties via Brussel konden afdwingen dat Nederland zich beter aan de Europese richtlijnen houdt. Het Europese Parlement heeft een aantal sanctiemogelijkheden, zoals het laten instellen van een onderzoek naar de implementatie van een richtlijn en de mogelijkheid van petitie, die wordt behandeld door een Petitiecommissie. Het is daarom nuttig om contact te houden zowel met onze Europarlementariërs als met andere organisaties op dit gebied (zie ook de netwerkdag die Kleurrijk Platform organiseert op 12 februari a.s.) en ervaringen door te geven met Europarlementariërs.